Almanya'da Vergi ve Vergi İadesi

Öncelikle bu yazıyı resmi vergi kanunları vb. gibi bir açıdan değil; daha çok kendi yaşadıklarımızı anlatmak için yazıyoruz. Tabii ki herkesin farklı şartlarda farklı yükümlülükleri, tecrübeleri olabilir. Umarız bizim yaşadıklarımız da en azından bazılarına yardımcı olur. Almanya'ya geldiğimizde bu konularda biraz zorlanmıştık. Her ne kadar standart prosedürü çok komplike olmasa da; kişiye özel durumlar vergi iadesi sürecini daha da zorlaştırabiliyor.

Kaynak: www.effizienta.de

Almanya'da muhtemelen her yerde olduğu gibi enteresan vergiler var. Biz bu yazıda gelir vergisinden bahsedeceğiz.

Almanya’yı birincil ikamet yeri olarak kaydettirenlere ve Almanya’da vergi ödemek zorunda olan herkese bir vergi kimlik numarası ("Steueridentifikationsnummer") verilir. Vergi kimlik numarası kişiye özel olup, yasamınız süresince geçerli olacaktır. Hatta yeni doğan bebeklere de doğumdan hemen sonra vergi numarası posta yoluyla gönderilir. Vergi sistemini Türkiye ile kıyasladığımızda ise; yine gelirinize göre artan bir oran var. Yıllık brüt 58 bin Euro itibariyle vergi oranı %42 ile sabitleniyor. Ortalama gelirin yaklaşık yıllık 36 bin Euro olduğunu düşünürsek 58 bin Euro bareminin değerlendirmesini size bırakıyoruz. Aşağıdaki grafikte gelir ve vergi oranı kıyaslamasını mavi bar ile inceleyebilirsiniz.

Kaynak: https://www.sozialpolitik-aktuell.de

Vergi Vermeniz Gereken ve Vergiden Muaf Gelirler

Her türlü gelir için vergi vermek zorunda değilsiniz neyse ki :)

Ebeveyn parası ("Elterngeld"), işsizlik parası, BAföG ve burslar gelir vergisi ödemek zorunda olmadığınız gelirlere örnek verilebilir. Aynı şekilde bir "mini-job" çalışanı olmanız veya geliriniz minimum seviyenin ("Grundfreibetrag") altındaysa vergi ödemekten muafsınız. Temel muafiyet miktarı yıllık olarak hesaplanır ve bu miktar, 2021 itibariyle güncel olarak 9.744 avrodur.

Almanya'da gelir vergisi ödemek zorunda olduğunuz yedi farklı gelir türü vardır. Bunlar aşağıda belirtilen şekillerde elde edilen gelirlerdir:

• serbest meslek işleri

• serbest meslek olarak yapılmayan işler, mesela çalışan olmak

• ticari işletmeler

• tarım ve ormancılık

• sermaye varlıkları

• kira

• ve gelir vergisi kanununda belirtilen diğer gelir türleri, örneğin emekli aylıkları.

Ne kadar vergi ödeyeceğinizi etkileyen en önemli etmenlerden biri de vergi sınıfınız. Medeni duruma göre farklı gelir dilimlerine giriyorsunuz. Evliyseniz veya bir partnerinizle yaşadığınızı bildirdiyseniz daha az vergi ödeme şansınız oluyor. Bildiğim kadarıyla bu durum geçtiğimiz günlerde Kasım 2021 itibariyle Türkiye'de de kanun teklifi olarak geldi.

Almanya'da vergi mükellefi olunca 1 ila 6 arasında bir vergi sınıfına tabii oluyorsunuz.

Almanya'ya ilk geldiğinizde yaşadığınız şehre kayıt olmadan vergi sınıfınız 6 oluyor. Bu en yüksek kesintinin olduğu kesim. Şehre kayıt olduktan sonra eğer yalnız yaşıyorsanız vergi sınıfınız 1 oluyor. Evliyseniz veya partner olarak yaşıyorsanız; vergi sınıfınızı çiftelerin gelirine göre 3 ve 4 olarak değiştirebiliyorsunuz. Bu durumda daha az vergi ödüyorsunuz. Genellikle çiftlerden daha yüksek maaş alan vergi sınıfı 3; daha az maaş alan ise; vergi sınıfı 5`i seçiyor ve toplam vergi verilen miktarı optimize ediyor. Aşağıda vergi sınıfları ile ilgili bir bilgilendirmeyi alıntılayabiliriz :)

• Vergi sınıfı I: Sınıf I, bekar kişileri, yani, bekar, boşanmış, ayrı yaşayan veya dul kalmış tüm çalışanları kapsar (istisnalar için: Vergi sınıfı III’e bakınız).

• Vergi sınıfı II: Sınıf II, evlenmemiş, çocuklarıyla yaşayan ve çocuk parası alma hakkına ("Kinderfreibetrag") veya çocuk parasına ("Kindergeld") sahip olan ve başka bir yetişkinle aynı evi paylaşmayan bekar ebeveynleri kapsar. Vergi sınıfı II’yi ancak bir önceki yıl bu vergi sınıfında yer almışsanız kullanabilirsiniz. Aksi takdirde, bu sınıfa girebilmek için "Antrag auf Lohnsteuer-Ermäßigung" formunu doldurarak vergi dairesine başvuruda bulunmanız gerekir.

• Vergi sınıfı III: Dullar için geçerlidir (eşlerinin öldüğü yıl ve bir sonraki yıl). Evli çiftler de eşlerden biri çalışmıyorsa veya çok az kazanıyorsa bu vergi sınıfına girebilirler. Daha az geliri veya geliri olmayan eş, otomatik olarak vergi sınıfı V kapsamına girer.

• Vergi sınıfı IV: Evli çiftler bu sınıfa girerler. Evlendiğiniz zaman otomatik olarak vergi sınıfı IV kapsamına girersiniz. Eşlerin kazançlarının neredeyse aynı miktarda olması durumunda geçerlidir.

• Vergi sınıfı V: Evli çiftlerde, eşlerden birinin vergi sınıfı III’te olması durumunda diğer eş vergi sınıfı V kapsamına girer.

• Vergi sınıfı VI: Ana işinizin yanı sıra başka işler de yapıyorsanız vergi sınıfı VI kapsamına girersiniz.

Alıntı kaynağı:https://handbookgermany.de

Almanya'da Vergi Beyannamesi / İadesi

Ödenen gelir vergisini ("Lohnsteuer" olarak bilinir) maaşınızdan kesen ve doğrudan Vergi Dairesine transfer eden işvereninizdir. Bu nedenle, bir çalışan olarak, genellikle vergi iadesi sunmanız gerekmez. Yine de Vergi Dairesi kesmesi gerekenden fazla kesmiş olabileceğinden dolayı bunu yapmanız iyi olabilir, böylece Vergi Dairesi size bu miktarı iade edecektir.

Almanya'da girişimci değil de maaşlı bir çalışansanız vergi iadesi yapma mecburiyetiniz bulunmuyor. Bir kere vergi iadesi için gerekli işlemleri yaptığınızda ise; sonrasında vergi iadesini düzenli yapmanız gerekiyor. Eğer doğma büyüme Almanya'da bulunmayıp; bizim gibi Almanya'ya sonradan gittiyseniz ve/veya medeni halinizde bir değişiklik olduysa, ilk etapta yüklü bir miktar vergi iadesi almanız muhtemel oluyor. Tabi her zaman vergi iadesi alacaksınız diye bir şey yok. Vergi borcunuzda çıkabiliyor. Vergi iadesi alıp almamak ya da miktarı tamamen size özgü durumlara bağlı.

Almanya'ya sonradan gittiyseniz, başvurularınız genellikle para iadesi şeklinde sonuçlanıyor. Tabii Almanya'ya çalışmak için giderken şirketiniz ile yaptığınız anlaşmadaki şartlar da çok önemli. Mesela taşınma yardımı, uçak biletleri, kira yardımı vs. gibi ekstra "gelirler" sizin vergi iadesi alma şansınızı düşürüyor. Sonuç olarak Finanzamt sene sonunda sizin ne kadar vergi vermeniz gerektiğinizle gelirinizi karşılaştırıyor. Biraz önce örnek verdiğim ekstra maddeler de gelir olarak değerlendiriliyor.

Vergi Sınıfının Değiştirilmesi

Vergi sınıfınızı değiştirmek için form doldurmanız gerekiyor. Daha sonra bu formu Finanzamt'a iletmeniz gerekiyor. Yılda 1 kere değiştirme hakkınız var.

Vergi İadesini Nasıl Yapabilirim?

Almanya'da vergi bildirimini kendiniz standart bir bildirim yapacaksanız, bu konu ile alakalı alacağınız bir CD ile kendiniz yapabilirsiniz. Normalde basit bir süreç. Hatta kolay bir şekilde vergi iadenizi yapmayı sağlayan internet siteleri de mevcut. Fakat bizim gerek yeterince dil bilmememiz, gerekse başka bir ülkeden geldiğimiz için, özel durumlarımızın olmasından dolayı yardım almak istedik.

Vergi iadesini "Steuerberater" denilen vergi danışmanları ile yapabileceğiniz gibi; LOHI gibi vergi için destek olmak üzerine kurulmuş dernekler üzerinden de yapabilirsiniz. Vergi danışmanları genelde daha yüksek ücret alıyorlar. Biz de bu nedenle LOHI'ye üye olduk. Derneğe üye olduğunuzda senelik üyelik ücreti ödüyorsunuz. Ödediğiniz ücret maaşınıza göre 45 ila 375 Euro arasında değişiyor. Ortalamanın üzerinde maaş alıyorsanız LOHI'de vergi danışmanına göre çok karlı değil. Bizde sonradan anladık. 😁

LOHI'de bir çok vergi danışmanı çalışıyor ve danışmalardan biri size danışmanlık yapıyor, durumunuzu anlamaya çalışıyor, gerekli belgeleri istiyor ve vergi dairesi ile sizin adınıza iletişime geçiyor. Ben 2019 yılı vergi iademi LOHI ile yaptım fakat hiç memnun kalmadım. Vergi danışmanım oldukça bilgisiz birisiydi. Özel durumlarımızı anlamakta zorluk çekti ve yeterince yardımcı olamadı. Hatta ilk etapta vergi iadesi almak yerine; borçlu çıktım; yaptığım itiraz sayesinde belli bir tutar geri alabildim. Çok şükür :)

Daha sonraki yılları kendim yapmaya karar verdim ama tabii ki de bir kaç arkadaşımdan destek alarak. Bu nedenle LOHI üyeliğimi sonlandırdım. Şimdi de size vergi iadesi ile Türkiye'den gelip ilk kez yapacaklar için bir kaç önemli not paylaşmak istiyorum:

• Almanya'ya gelirken taşınmayla ilgili yaptığınız harcamaların tümünün faturalarını alın.

• Nakliye firması, bagaj ücreti, havaalanından kalacağınız yere gelirken yaptığınız otobüs ve taksi gibi harcamalar bunlara örnek verilebilir.

• Eğer Almanya'ya geldiğinizde medeni haliniz bekar ise; veya evliyseniz ama eşiniz henüz Almanya'ya kayıt olmadıysa vergi sınıfınız genellikle 1 oluyor ve vergi sınıfı 3'e göre fazla vergi ödüyorsunuz. Eğer eşiniz ya da partneriniz, içinde bulunduğunuz yıl bitmeden, 31 Aralık'a kadar Almanya'ya kayıt yaptırdığını belgelendirirse; tüm sene vergi sınıfınız 3 olmalıymış, yani daha az vergi ödemeliymişsiniz gibi tüm yıl için vergi iadesi alıyorsunuz. Bu da ciddi bir miktar.

• Almanya'ya gelirken bir sırt çantasıyla gelip, ciddi bir masrafınız olmadıysa da kişi başı yaklaşık 850 EUR civarında da bir taşınma masrafı fatura olmadan gösterebiliyorsunuz.

• Vize başvuru ücretiniz

• Almanya'ya ilk geldiğinizde ikamet ettiğiniz otel vb. konaklama masrafınız

• Ödediyseniz depozito masrafı

• Eşiniz, nişanlınız, anneniz, kardeşiniz gibi akrabalarınız halen Almanya'ya gelmeden önceki evde kalıyorlarsa; ve siz tamamen Almanya'ya yerleşmeden Türkiye'ye gidip gelme durumunda kalıyorsanız "Doppelte Haushaltsführung" ile ana ikametinizi halen Türkiye olarak gösterebilir ve bu sayede Türkiye'de ki kira masraflarınızı seyahat gidermenizi vb. Almanya'da ödediğiniz vergiden düşebilirsiniz. Bu tutarı daha sonra vergi iadesi olarak alabilirsiniz. Bunu yapabilmek için Almanya'ya gelirken firmanız ile bu konuda ek bir sözleşme imzalamanız gerekiyor. Bu firmalarında kolaylıkla yapabileceği bir şey.

• Medeni durumunuz değiştiyse vergi beyannamenizi ertesi sene yapmanız gerekiyor.

• Unutmayın vergi iadesini maksimum geçmiş 4 yıl için yapabilirsiniz, daha eskiye dönük yapamıyorsunuz.

Tabii ki herkesin durumu ayrı olabilir, sizin daha farklı tecrübeleriniz de olacaktır. Vergi dairesindeki memurlar da standart bir yaklaşım sergilemeyebilirler. Bu nedenle bizim için gerçeklesen bir durum sizin için gerçekleşmeyebilir. Fakat umarız faydalı olmuştur.

Sevgiler!

Instagram'da da bizi takip etmek ister misiniz? blog49de